Cần Chăm Sóc Như Thế Nào Khi Trẻ Bị Rối Loạn Tiêu Hóa? Hướng Dẫn Chi Tiết Cho Phụ Huynh

Cần chăm sóc như thế nào khi trẻ bị rối loạn tiêu hóa

Rối loạn tiêu hóa ở trẻ em hay trẻ sơ sinh bị rối loạn tiêu hóa là vấn đề phổ biến nhưng thường bị bỏ qua. Nhiều bậc phụ huynh phải đối mặt với các vấn đề như tiêu chảy, táo bón và chán ăn, điều này có thể ảnh hưởng đáng kể đến sức khỏe và sự phát triển của trẻ. Hiểu rõ các rối loạn này và biết cách quản lý chúng là điều rất quan trọng. Trong bài viết này, FMP sẽ cung cấp các giải pháp hành động, xây dựng niềm tin thông qua lời khuyên của các chuyên gia và khuyến khích sự chủ động trong việc chăm sóc sức khỏe tiêu hóa của trẻ.

Triệu chứng rối loạn tiêu hóa ở trẻ

Rối loạn tiêu hóa ở trẻ em bao gồm một loạt các tình trạng ảnh hưởng đến đường tiêu hóa, bao gồm dạ dày, ruột và các cơ quan khác liên quan đến tiêu hóa. Những biểu hiện bé bị rối loạn tiêu hóa phổ biến nhất bao gồm:

• Tiêu chảy: Đặc trưng bởi việc đi ngoài nhiều lần, phân lỏng hoặc nước, tiêu chảy có thể dẫn đến mất nước, đặc biệt ở trẻ nhỏ.
• Táo bón: Được định nghĩa là việc đi ngoài không thường xuyên hoặc khó khăn trong việc đi tiêu, táo bón có thể gây khó chịu và ảnh hưởng đến sự thèm ăn của trẻ.
• Chán ăn: Thiếu hứng thú với thức ăn có thể xuất phát từ nhiều yếu tố, bao gồm căng thẳng, bệnh tật hoặc đơn giản chỉ là sự kén chọn.
• Cha mẹ cũng có thể gặp trường hợp trẻ nôn trớ, lí do là vì hệ tiêu hóa ở trẻ chưa hoàn thiện, tuy nhiên khi trẻ lớn lên hệ tiêu hóa của trẻ sẽ khỏe mạnh và trường hợp này sẽ không còn
• Ngoài ra, trẻ có dấu hiệu đầy hơi do sự lên men của các vi sinh vật hoặc tình trạng rối loạn chuyển hóa tinh bột trong hệ tiêu hóa.
• Đi ngoài phân sống, phân nát: khi tỉ lệ vi khuẩn có lợi và có hại trong hệ tiêu hóa của trẻ chênh lệch, vi khuẩn có hại nhiều hơn sẽ làm quá trình thải ra của trẻ có hiện tượng như trên, và khi trẻ không tiêu hóa kịp, mà nhanh chóng bị đẩy ra ngoài khiến cho trẻ dễ mất nước;

Nhận diện sớm các dấu hiệu rối loạn tiêu hóa có thể ngăn ngừa những vấn đề sức khỏe nghiêm trọng hơn trong tương lai. Trẻ em thường không thể diễn đạt tình trạng của bản thân, vì vậy việc phụ huynh chú ý và chủ động giải quyết những vấn đề này là rất cần thiết.

Cha mẹ cần làm gì khi trẻ bị rối loạn tiêu hóa?

Tiêu chảy là một vấn đề phổ biến có thể do nhiều yếu tố, bao gồm nhiễm virus, nhiễm vi khuẩn, không dung nạp thực phẩm, hoặc thậm chí lo âu. Hiểu được tình trạng của trẻ và chăm sóc trẻ cẩn thận sẽ giúp trẻ lấy lại được sức khỏe nhanh chóng.

1. Nguyên nhân khiến trẻ bị rối loạn tiêu hóa

• Nguyên nhân cốt lõi nhất là do hệ tiêu hóa ở trẻ đang chưa hoàn thiện, và các vấn đề tâm lý khác cũng có thể khiến trẻ chậm tiêu hóa.
• Rotavirus hoặc norovirus, 2 loại virus này phổ biến ở xung quanh môi trường sống chúng ta, và nó cũng gây lên các bệnh liên quan tới nhiễm trùng đường ruột ở trẻ. Các căn bệnh như viêm tai giữa, viêm mũi họng cấp, viêm phổi, viêm phế quản… trẻ sẽ có chứa nhiều vi khuẩn trong đờm, nhưng thay vì nhổ ra ngoài, trẻ lại nuốt ngược dẫn tới nhiễm khuẩn đường ruột và gây rối loạn tiêu hóa.
• Do trẻ ăn những thực phẩm có chứa nhiều chất lạ hoặc có tính độc, hoặc thậm chí là những đồ ăn hàng ngày bị nhiễm bẩn.Hệ tiêu hóa của trẻ có thể phản ứng xấu với nhiều chất như lactose hoặc ăn quá nhiều các chất không tốt chứa nhiều dầu mỡ, đường như bánh kẹo, đồ chiên rán….
• Hiểu lầm của nhiều phụ huynh cũng có thể gây ra rối loạn tiêu hóa khi cho trẻ sử dụng nhiều thuốc kháng sinh, ngoài tiêu diệt các vi khuẩn có hại nó còn tiêu diệt các vi khuẩn có lợi. Hơn nữa trẻ nhỏ có hệ tiêu hóa còn yếu do chưa hoàn thiện, cho nên việc sử dụng thuốc kháng sinh sẽ là con dao hai lưỡi khiến hệ miễn dịch, hệ tiêu hóa, sức đề kháng của trẻ bị ảnh hưởng lớn.

1. Chế độ dinh dưỡng cho trẻ em bị rối loạn tiêu hóa

Chế độ dinh dưỡng cho trẻ bị rối loạn tiêu hóa cũng là một trong những điều mà cha mẹ cần lưu ý khi hệ tiêu hóa của trẻ đang gặp nhiều vấn đề, nếu trẻ không nhận được những thực phẩm sạch, tốt, dễ tiêu hóa thì quá trình phục hồi của trẻ sẽ rất lâu, gây mệt mỏi cho cả trẻ và cha mẹ.

Cha mẹ có thể cân nhắc cho trẻ ăn những thực phẩm giàu dinh dưỡng, dễ tiêu hóa như:

• Chứa tinh bột: như chuối, gạo trắng như cháo…, các loại hoa quả, ngũ cốc nguyên hạt do đây là những thực phẩm không gây sức ép cho hệ tiêu hóa của trẻ và dễ hấp thụ. Hơn nữa đây là những thực phẩm chứa rất nhiều vitamin và các khoáng chất như kali, sắt,...., các loại vitamin như A,B1,B2,B3…, C rất quan trọng trong quá trình tổng hợp dinh dưỡng, tiêu hóa của trẻ.
• Chất xơ: các loại rau xanh cần đặc biệt bổ sung để có thể vitamin, khoáng chất cần thiết sẽ giúp đỡ cho tiêu hóa các chất béo không lành mạnh- kẻ thù của hệ tiêu hóa gây khó tiêu ở trẻ.
• Đạm: thịt gà, trứng, cá… những loại thịt dễ tiêu hóa và chứa ít chất béo bão hòa, nhiều chất dinh dưỡng cần thiết trong quá trình tổng hợp tế bào, giúp trẻ sản sinh ra các enzym có lợi cho đường ruột. Hạn chế những loại đạm từ các nguồn thịt nhiều chất béo như thịt lợn, các thịt được chế biến như xúc xích hay thịt hộp, thịt xông khói…. Điều đó sẽ giúp trẻ nhanh hồi phục hơn. Sữa chua, các thực phẩm về sữa nên hạn chế để tránh trẻ bị dị ứng lactose.
• Sốt táo: Trong táo có chứa lượng pectin dồi dào, giúp làm giảm các triệu chứng rối loạn tiêu hóa. Khi trẻ bị rối loạn tiêu hóa, cha mẹ nên cho bé ăn sốt táo thay vì táo tươi vì táo đã được nấu chín dễ tiêu hóa hơn, cung cấp nhiều calo hơn. Bên cạnh đó, táo còn chứa nhiều chất xơ, tốt cho việc cải thiện triệu chứng rối loạn tiêu hóa như táo bón;

Các trường hợp rối loạn tiêu hóa ở trẻ mà cha mẹ cần lưu ý trong việc chọn lựa thực phẩm

• Trẻ bị tiêu chảy: Nên kiêng thực phẩm chứa nhiều đường như kẹo, bánh, nước ngọt,... và chất xơ như các loại đậu;
• Trẻ bị táo bón: Nên kiêng thực phẩm giàu tinh bột như đậu, bắp và thức ăn giàu chất béo vì chúng sẽ khiến phân khô hơn, bé khó đi tiêu hơn;
• Trẻ bị rối loạn tiêu hóa do bất dung nạp lactose trong sữa: Mẹ nên tham khảo ý kiến bác sĩ để đổi sang sử dụng loại sữa có hàm lượng lactose thấp hơn, phù hợp cho trẻ.

Khi Nào Cần Tham Khảo Ý Kiến Bác Sĩ: Nếu tiêu chảy kéo dài hơn 24 giờ hoặc nếu trẻ có dấu hiệu mất nước (miệng khô, không có nước mắt khi khóc, hoặc tiểu ít), hãy tham khảo bác sĩ ngay lập tức.

Chăm sóc cho trẻ bị rối loạn tiêu hóa tại nhà như thế nào?

Rối loạn tiêu hóa gây ảnh hưởng tiêu cực tới quá trình phát triển cơ thể, tâm sinh lý của trẻ em. Cho nên cha mẹ cần chủ động tìm kiếm giải pháp chăm sóc sức khỏe cho trẻ em hiệu quả nhất:

• Bú mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu đời và có thể lâu hơn là cách tốt nhất để cung cấp sức đề kháng toàn cơ thể, đặc biệt là đường ruột giúp trẻ tránh được các tác nhân gây bệnh lý từ bên ngoài.
• Một chế độ cân bằng dinh dưỡng bao gồm: tinh bột, đạm, chất béo, vitamin, các chất vi lượng, khoáng chất nên được đảm bảo trong 1 ngày ăn của trẻ. Không nên cho trẻ ăn quá nhiều hoặc ít một loại chất để tránh mất cân bằng dinh dưỡng, gây ảnh hưởng xấu tới hệ tiêu hóa của trẻ.
• Các thực phẩm phải được đảm bảo sạch sẽ, tươi, ít hóa chất và đảm bảo cho trẻ ăn chín uống sôi.
• Môi trường xung quanh trẻ cũng cần sạch sẽ bên cạnh vệ sinh ăn uống. Các tác nhân gây bệnh thường đến từ những vật dụng đồ chơi, những vật trẻ hay cầm nắm… tránh lây nhiễm vi khuẩn từ đồ vật sang trẻ.
• Rèn luyện cho trẻ thói quen ăn chậm, nhai kỹ, không uống nước trong khi ăn. Enzym tiêu hóa sẽ được tiết ra nhiều, tăng tốc độ tiêu hóa của trẻ, qua đó trẻ cũng sẽ ăn uống ngon miệng hơn, trẻ sẽ ít gặp các triệu chứng rối loạn tiêu hóa nhờ vì thế.
• Cha mẹ nên khuyến khích bé thể thao, đùa nghịch với các bài tập phù hợp với độ tuổi như đá bóng, đạp xe, chơi bóng rổ, đánh cầu lông, bơi lội,... Các bài tập này vừa kích thích trẻ phát triển chiều cao vừa tăng cường sự trao đổi chất, giúp bé ăn ngon, tiêu hóa tốt, tăng cân đều và khỏe mạnh hơn;
• Lưu ý khác: Bổ sung men vi sinh hoặc lợi khuẩn cho trẻ, rèn luyện cho bé thói quen đi vệ sinh khoa học (mỗi ngày đi đại tiện 1 lần vào cùng 1 thời điểm).
• Chia nhỏ bữa ăn cũng là một phương pháp giúp giảm gánh nặng lên hệ tiêu hóa của trẻ, do hệ tiêu hóa của trẻ chưa hoàn thiện nên chúng khó để tiêu hóa hết một lượng thức ăn lớn. Ngoài 3 bữa chính, cha mẹ có thể có nhiều bữa phụ trong ngày cho trẻ, chú ý nên là các thực phẩm dễ tiêu hóa như hoa quả, cháo…

Một vài mẹo dân gian cha mẹ có thể sử dụng:

Sắc nước hồng xiêm xanh

Ba mẹ chỉ cần lấy quả hồng xiêm xanh, thái lát mỏng đem phơi khô. Mỗi lần sử dụng thì lấy khoảng 10 lát hồng xiêm sắc với nước rồi cho bé uống ngày 2 lần sẽ cải thiện đáng kể tình trạng tiêu chảy do rối loạn tiêu hóa

Cháo cà rốt

Cháo cà rốt là món ăn cung cấp nhiều dưỡng chất cho bé mà nó còn có công dụng trị rối loạn tiêu hóa được nhiều ba mẹ áp dụng cho con. Món này chế biến khá đơn giả. Mẹ chỉ cần chuẩn bị 1 củ cà rốt, một nắm gạo tẻ, 5 quả ô mai.

Cà rốt và ô mai mẹ rửa sạch, thái nhỏ, gạo đem rang vàng. Sau đó, cho tất cả nguyên liệu vào nấu cùng 200nl nước. Nấu cho đến khi chín nhừ thì lấy cho bé ăn. Một ngày ăn 2 lần, khoảng 2 - 3 ngày thì tình trạng rối loạn tiêu hóa sẽ thuyên giảm đáng kể.

Uống Nước gừng

Sử dụng gừng tươi cũng là một mẹo dân gian chữa tiêu chảy và rối loạn tiêu hóa ở trẻ hiệu quả. Lấy một nhánh gừng tươi, rửa sạch, thái lát mỏng sau đó cho thêm một ít chè khô vào đun chung với nước. Đun sôi một lúc cho hai nguyên liệu ngấm đều thì tắt bếp rồi chắt nước để nguội cho bé uống.

Mỗi ngày uống 3 lần nước gừng sẽ giúp cải thiện tình trạng bệnh đáng kể.

Uống nước lá ổi

Ba mẹ có thể lấy một ít lá ổi rồi sắc lấy nước cho bé uống hằng ngày sẽ cải thiện được rõ rệt tình trạng tiêu chảy do rối loạn tiêu hóa.

Cha mẹ nên chủ động khám định kỳ

Việc đến bác sĩ nhi khoa định kỳ là rất quan trọng để theo dõi sức khỏe tiêu hóa của trẻ. Lên lịch các cuộc hẹn định kỳ để thảo luận bất kỳ mối quan ngại nào, cho dù là nhỏ. Chăm sóc dự phòng có thể phát hiện các vấn đề trước khi chúng trở nên nghiêm trọng.

Khi tới phòng khám, bệnh viện, phụ huynh có thể nhận được nhiều lời tư vấn có giá trị về chế độ dinh dưỡng, cách sinh hoạt, các hoạt động nên có ở trẻ. Hơn nữa đó cũng là cách để cha mẹ có thể hiểu hơn về tâm sinh lý của trẻ em.

Rối loạn tiêu hoá ở trẻ em không rõ nguyên nhân dù chế độ ăn và vệ sinh không thay đổi?

Ngoài chế độ ăn uống và vệ sinh, cha mẹ nên chú ý rằng khả năng tiêu hóa ở trẻ cũng phụ thuộc vào tâm lý của trẻ. Khi trẻ bị stress, tăng động giảm chú ý, tự ti….cũng là nguyên nhân khiến trẻ bị rối loạn tiêu hóa. Và giấc ngủ cũng là một phần rất quan trọng trong quá trình phát triển hệ tiêu hóa, hay phát triển sức đề kháng ở trẻ, cha mẹ hãy đảm bảo trẻ ngủ ngon và đủ giấc, chú ý nhịp thở, hành động khi ngủ của bé để hiểu rõ hơn về tình trạng của trẻ nhà mình.

Hơn nữa, cha mẹ nên chú ý việc tẩy giun định kì để tránh việc hấp thụ chất dinh dưỡng của bé bị ảnh hưởng.

Phòng khám Y khoa Gia đình

Để biết thêm thông tin chi tiết, đặt lịch khám..., vui lòng liên hệ FMP theo các kênh dưới:

☎️ 024 3843 0748- 117/119 (24/7)

✉️hanoi@vietnammedicalpractice.com

🏥298 i Kim Mã, Ba Đình, Hanoi